GEÐSJÚKUR ALKÓHÓLISTI.

"Hláturinn lengir lífið-eða hvað" er heiti á smá grein eftir Eggert Sigurðsson í Fréttablaðinu í dag. Greinin sú arna kemur aðeins inn á spaugstofuþáttinn, sem fjallaði um nýjasta borgarstjórann í Reykjavík. Og áfram segir Eggert, að nær öll umræða um veikindi Ólafs hafi frekar aukið fordóma og Ólafur sjálfur eigi þar ekki minnstan þátt.

Hann spyr hvers vegna er hugtakið "geðveikur" hlaðið svo neikvæðri merkingu í hugum okkar. Þetta er bara hugtak samsett úr orðunum "geð og "veikur" og það sé okkar allra að draga úr henni.  Satt og rétt sem greinarhöfundur er þarna að segja, að mínu áliti.

Þessi litla grein og öll skrif og umræða undanfarna daga um "geðveiki" og svo fælni manna að nota það orð, þegar þeir fjalla um eigin "geð og "veiki" varð til þess, að ég fór að líta í eigin barm.

Ég er einn af þeim "geðveiku" og eins og svo margir aðrir ekki haft kjark að nefna það rétta orðinu bara  sagst hafa lent í þunglyndi. En hvort sem menn kalla það þunglyndi, geðhvörf, kvíðaröskun, fælni eða vera bara niðurdregnir þá er þetta allt sama tóbakið eins og sagt er.

Það verð ég að viðurkenna hér strax, að sjálfur hefi ég haft mikla fordóma þegar mál geðsjúkra voru rædd hér áður fyrr. Það viðhorf hefur breyst að sjálfsögðu eftir að hafa upplifað sjúkdóminn  sjálfur. Aukin umræða er að hinu góða og er ég ekki sammála Eggert, sem heldur því fram, að fordómar í kjölfar umræðna um veikindi Ólafs F. hafi orðið til þess að þeir hafi aukist. 

Einkenni þunglyndis eru margvísleg og felur ekki einungis í sér dapra lund heldur breytingar á hugsun, hegðun og líkamsheilsu. Þunglyndi ýtir oft undir ofneyslu áfengis og annarra vímugjafa. Hætta er á ofnotkun verkjalyfja, svefnlyfja og róandi lyfja eykst einnig.

Þunglyndir kvarta oft um ýmislegt, peningaleysi, vinnuna, hávaða umhverfið einsemd, skort á ást og umhyggju og verri einbeitingu en áður. Þeir draga gjarnan úr samskiptum við aðra, eiga í erfiðleikum um að tjá sig og hafa tilhneigingu til að liggja upp í rúmi. Lítil ánægja fer að fylgja því sem áður var gaman.  Sjálfsvígshugsanir og sjálfsvígstilraunir eru nokkuð algengar hjá þunglyndum.

Þeir sem stríða við þunglyndi finna oft fyrir tómleika og depurð. Þreyta er algeng, einnig kvíði, spenna, eirðarleysi, leiði, áhugaleysi, aukin sektarkennd, vantraust á eigin getu, aukin viðkvæmni og tíðari grátur en áður.  Við þunglyndi  skerðist félagshæfni, fólk hefur minna skopskyn en áður, verri skipulagshæfni og minnkandi getu til að leysa vandamál daglegs lífs.

Eins og sjá má þá verða ýmislegar breytingar á lífi fólks á öllum sviðum og leiða oft til ómældra þjáninga hins veika og hans nánustu. Þess vegna er mikilvægt að fólk sé óhrætt, að leita sér hjálpar og viðurkenna "geðsjúkdóm" sinn og leiti sér hjálpar.

Fyrir mig sem skrifa þennan pistil er það mér mjög erfitt en samt léttir að hafa hér tjá mig um mína erfiðleika. En kannski hjálpaði það mér, að áður hefi ég farið í gegn um svipað ferli, sem alkóhólisti. Viðhorf fólks til alkóhólisma sem sjúkdóms eru vægast sagt blendin hjá almenningi og engin undur með það, því sjálfur áleit ég þá sem ofnotuðu áfengi aumingja og ræfla sem hefðu enga stjórn á sjálfum sér og sínum málum. Sem betur fer hefi ég þroskast og tekið á  þessum málum með hjálp AA samtakanna og þess góða fólks sem þar eru, án fordóma.