FÖRUMENN FRÁ FYRRI TÍÐ.

 

 

 

Guðmundur kíkir var einn af þeim  sem síðast
fóru um Suðurlandið á flakki sínu.

 

 

Frá því í fornöld hafa hér á landi verið fleiri eða færri,

sem hafa gert flakk að lífsstarfi sínu að meira eða minna leyti.

Ýmist bað það um gjafir eða settist að á heimilum eins og því sýndist.

Þetta varð á fyrri tímum mesta plága,  eins og mörg rit sýna.

Þegar óvenju mikil harðindi,  eldgos eða fiskileysi orsökuðu bjargarskort,

varð fólk beinlínis neytt til að flakka.

Flakk var að vísu óheimilt,  undir flestum kringumstæðum og lágu við því,

hýðingar og ærumissir.

Flakkararnir,  sem kölluðu flakkið ról,  höfðu það að orðtaki sín á milli:

Það má vera góð vist,  ef hún er á við rólið.

Jón Gissurarson var einn þessara manna sem tilheyrðu flökkurum.

Hann hafði misst sjónina á öðru auga mjög ungur,  þannig að bor rakst upp í

augað á honum.

Svo var það,  er hann var um þrítugt að hvellhetta fór í hitt auga hans,

og gerði hann alblindan til æviloka.

Á meðan hann hafði sjón,  mátti svo heita að hann bæri af ungum mönnum

bæði að myndarlegheitum og greind og allri karlmennsku.

Sagt var að hann hafi farið til sjóar á hverri vertíð,

en vont verk hafi það þótt,  að leiða hann í vondum veðrum.

Aðalvinna Jóns eftir að hann varð alblindur var að ríða körfur úr viðartágum,

og þóttu þær snilldarvel gerðar,

jafnvel vatnsheldar.

Ekki hefi ég séð af því sem um Jón hefur verið sagt,  að hann hafi verið með

eitthvert uppnefni.

Þó tel ég sennilegt að hann hafi verið,  manna á milli kallaður

Jón blindi.

Jón andaðist 74 ára vinafár og óefað saddur lífdaga.

Sannaðist á honum sem mörgum öðrum,

að annað er gæfa en gjörvileiki.

Bjarni læða var annar af þessu mönnum sem lagði fyrir sig flakk.

Líklega var viðurnefnið til komið af því,

að honum  var tamt að segja, þegar honum var strítt,  sem oft var:

Það vil ég þú látir,  helvítis læðan þín,  eða sjálfur ertu læða,  - en með þessu

læðunafni var honum mest strítt.

Eitthvert sinni kom hann til Lárusar Pálssonar hómópata á Sjónarhóli,  en vissi ekki

að það var Lárus sjálfur,  sem hann átti tal við um hve hann Lárus drykki mikið,

en varð svo hræddur  og hentist í burtu,  þegar hann komst að því rétta,

við hvern hann var að tala,  og sagði:

Guði sé lof,  að ég sagði þó allt satt.Bjarni var nokkuð stór vexti og ekki ólaglegur,

hafði hringskegg sem þá var siður og tuggði tóbak,  ef hafði.

Latur var hann,  en illa lyntur,  og af því mun flakk um landið hafa stafað og svo

af leti hans.

Eyjólfur tónari flakkaði um nokkur ár hér á Suðurlandi.

Eyjólfur var lágur vexti,  en þrekinn,  búlduleitur í andliti og nokkuð holdugur.

Eyjólfur skemmti fólki með tóni sínu og var svo frábrugðið öllu öðru,

sem menn heyrðu,

að það var ómögulegt  annað en komast í gott skap að heyra í karli.

Stundum var hann færður í hempu- pils - og setja á hann prestskraga -  breiðan

hvíta klút á herðarnar á honum -  og setja hann upp á einhvern pall.

-  Þá byrjaði hann fyrst á tóninu.